PoW ,PoS ve PoH nedir? Türkiye Fintek Ekosistemi Durum Raporu

Bu hafta fintek ve blokzinciri üzerine paylaşmaya değer rapor ve istatistikleri derledim, çokça duyduğumuz Proof of Stake ve Proof of Work mekanizmasını açıklamaya çalışırken, OCEAN protokolü de var.

2021 yılını arkamızda bırakırken borsa, danışmanlık ve haber şirketlerinin 2021 raporları gündeme gelmeye başladı. Bu bültende raporlara ait temel çıktıları, güncel haberleri ve kavram-proje incelemelerine devam ediyoruz.

PS: Geçen haftaki bültenime Türkiye’deki fintek ekosisteminin her seviyesinden gelen ilgi beni çok mutlu etti. Hedefim bu bülteni daha profesyonel hale getirmek; öncelikle dünyada neler olup bittiğini ülkemiz ekosistemine duyurmak. Bu anlamda destek, öneri, şikayet ve işbirliğine açığım. Bana mail adresim üzerinden ulaşabilirsiniz.

Türkiye Fintek Ekosistemi Durum Raporu

İlk haber bizden :) Benim de karınca kararınca katkımın olduğuna inandığım Türkiye Fintek Ekosistemi Durum Raporu 2021 Cumhurbaşkanlığı Finans Ofisi koordinasyonunda yayınlandı. Yalın, özet ve kapsayıcı bir giriş okuması.

Raporda Türkiye’nin finteklere ilişkin sahip olduğu rekabet avantajları ve regülasyon kapsamındaki yeniliklerin fintekleri ölçeklendirmesi özellikle vurgulanmış. 2022 yılı dijital ve servis modeli bankacılıklarının miladı olarak nitelendirilmiş.

Emeği geçen herkese çok teşekkürler.

Cointelegraph NFT Raporu

Cointelegraph kapsamlı bir NFT raporu yayınlamıştı. Rapor NFT’lerle ilgili A’dan Z’ye her şeyi detaylı biçimde anlatmış, örneklendirmiş. 101 olmasa bile 102 ve 201 derslerinde okunabilecek evsafta.

Raporda en çok dikkatimi çekenler:

1- Spekülatif NFT satışları ortalama NFT fiyatını çok yükseltiyor, ancak medyan fiyata baktığımızda NFT’lerin fiyatında düşüş söz konusu.

2- Pandemi ile dağıtılan helikopter paralar NFT’lerin pazar payının genişlemesinde en büyük etken. Ancak, 2025’te oyun NFT’lerinin 11 Milyar $ (şu an 1.9 Milyar $), spor NFT’lerinin ise 6 Milyar $ (şu an 83 Milyon $) pazar hacmine ulaşacağı söyleniyor.

3 -Ethereum’un ölçeklenme (zaman maliyeti), gas fee (yüksek işlem ücreti) ve enerji tüketimi gibi sorunlarının Tezos ve Wax gibi alternatif Layer-1 çözümlerle düşürüleceği sıkça vurgulanıyor.

4- Reel iş modeli örnekleri detaylıca anlatılırken, fikri mülkiyet hakları ve dijital kimlik çözümlerinde NFT’lerin en ciddi devrim olduğu söyleniyor.

5- 100$ ve altında satılan NFT’lerin maliyetini karşılamaması nedeniyle farklı layerlardaki hacmin 2022’de de artması bekleniyor.

NFT’leri daha derinlemesine anlamak için:

1- NFT Valuation

2- NFT Review

101 Köşesi

Fırsat bulduğum haftalarda belli başlı blokzinciri terminolojisini Feynman tekniği ile anlatmaya çalışacağım. Bu aslında temel terimleri ne kadar bildiğimi anlamamı sağlayacak bir challenge.

PoW (Proof of Work) , PoS (Proof of Stake) ve PoH (Proof of History) farkı nedir?

Beyaz tavşanı takip edip tavşan deliğinden içeri girerseniz bu iki jargonla karşılaşmamanız pek mümkün değil. Yeni yatırımcılar için karmaşık görünseler de Ethereum ve Bitcoin’in işleyişini anlamakta olmazsa olmaz, çünkü Ethereum ve Bitcoin bu mekanizmalar ile merkeziyetsiz kalıyor.

PoW, PoS ve PoH zincire yeni bir bloğun nasıl ekleneceğini belirleyen konsensus mekanizması. Blokzincirin merkeziyetsizi hüviyetini korumak için ağda bulunanların %51 eklenecek bloğun onayını vermek zorunda.

PoW’da işlemleri içeren blokların her biri ağda bulunanların onayından sonra zincire ekleniyor. Onayı veren kişiler bir matematik problemini çözerek onay hakkı kazanıyor, onayın sonunda da ödül alıyor. Basitçe “madencilik” denen şey bu. Hash rate, yani madencilik için gereken bilgisayar gücü ihtiyacı yüksek olduğundan, enerji tüketimi de PoW’da çok fazla. Öte yandan bu işlemlerin zaman maliyeti de çok yüksek, ortalama bir Bitcoin bloğu 10 dakikada onaylanıyor ve saniye de sadece 7 işleme onay verilebiliyor.

PoS’ta ise onaylayıcılar belli miktarda (Sol, Avax, Ada ve Algo) gibi platform token’ını stake ederek - kilitleyerek- validatör/onaylayıcı oluyorlar. Yeni bir blok onaylaması yapmak ve alacağınız ödül stake edilen miktarla doğrudan orantılı. Daha fazla stake’i bulunanın şansı daha yüksek. Akıllı kontrat mekanizmalarına stakelenen tokenlarla validatör seçildiği için enerji kullanımı çok düşük. Aynı zamanda hem zaman, hem maliyet hem de güvenlik açısından daha avantajlı.

PoH ise özellikle Solana ve kurucusu Anatoly Yakavenko ile karşımıza çıkan bir terim. PoS’la beraber Solana tarafından kullanılan mekanizma, onaylayıcılara doğal bir zaman eklentisi ekleyerek blokları zamana göre kaydederek saniyede 65,000 gibi olağanüstü sayıda işlemi gerçekleştirebiliyor. İşlemleri onayladıktan sonra dahili saat ile birlikte kaydeden ağ işleme bir VDF (Verifiable Delay Function) adı verilen bir zaman fonksiyonu da ekliyor. Böylece ağ, bloğun tamamlanmasına ihtiyaç duymadan işlemi zincire kaydedebiliyor. Kısa ama açıklayıcı bir video ekte.

OCEAN- Veri Okyanusu

Bu hafta tanıtmak istediğim proje OCEAN. Ocean ismi, daha önce Warren Buffett’ın ilk teknoloji yatırımı olan Snowflake’in konsepti “data lake” üzerine bir zeyl muhtemelen.

Ocean'ın çözmeye çalıştığı temel sorun, verilerimizi paylaşma konusunda kendimizi rahat hissetmememiz ve verilerimizin gerçek değerini ve nasıl doğru bir şekilde fiyatlandıracağımızı gerçekten bilmememiz. Bu nedenle veri paylaşımı,rekabet avantajını kaybetmek veya bazı katı veri gizliliği düzenlemelerini ihlal etmek açısından riskli; çünkü verileri paylaşmak tipik olarak verilerin kontrolünü ve gizliliğini kaybetmek anlamına gelir, bu nedenle veri tüketicileri ile veri sağlayıcıları arasında bir kopukluk vardır. Yapay zeka uygulamaları hep daha fazla veriye ihtiyaç duyarken veri sağlayıcılar verinin güvenliğini doğal biçimde ister çünkü veri parmak izinin kıvrımlarıdır, ve yanlış ele geçince dünyanın en etkili siyasi makamının sahibini belirleyebilir.

Veriler açıkça alınıp satılabilirse, veri paylaşımının önündeki engeller ve maliyetler azalabilir. Öte yandan, veri otoritesi kuruluşların oluşturduğu siloları yıkıp kaliteli verilere erişim sağlayan yepyeni bir veri ekonomisinin kilidi açılabilir. Bu, veri tüketicileri ve sağlayıcıları arasındaki bir tür sağlayıcı olan Ocean protokolünün kurucu fikri.

Ocean, özünde veri yayıncılarına verilerinin kontrolünü ele geçirme, verileri istedikleri şekilde paylaşma ve verileri istedikleri gibi paraya çevirme gücü vermek için çalışır ve yetki verir. Bu özelliklerin tümü Ocean tarafından sağlanan network etkisi ve şeffaf veri jetonlaştırması sayesinde gerçekleşir.

web sitesi için: https://oceanprotocol.com/

PS: Bu analiz bir yatırım tavsiyesi ya da sponsorlu bir içerik değil, sadece blokzinciri ve uygulamalarının oluşturduğu iş modellerine basit bir yaklaşım. Lütfen yatırım kararlarınızı kendiniz alın.

Bu haftaki bültenimde abim Ruchan Karaman’ın desteği yadsınamaz. Hayat boyu teşekkürlerimle

Bültenimi sevdiklerinizle paylaşmak için:

Abone olmak için: